تفاوت هایی بین اصوات گفتاری (آواها) وجود دارد که واجی نیست. به عنوان مثال، در اینجا را کلیک کنید زبان انگلیسی واج /p/ در کلمه pin با یک پاف کوچک هوا تولید می شود در حالی که در واج /p/ در کلمه spin چنین چیزی وجود ندارد. به این پاف هوا اصطلاحا دمیدگی (aspiration) گفته می شود و نمایش فونتیک آن به این شکل خواهد بود: [pʰ] در کلمه [pʰɪn]. توجه داشته باشید که [pʰ] و [p] در انگلیسی توزیع تقابلی ندارند زیرا برای تمایز لغتی از لغت دیگر استفاده نمی شوند. در زبان هایی مثل کره ای و تایوانی از دمیدگی برای افتراق بین کلمات استفاده می شود. در این زبان ها /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده واج های جداگانه ای هستند و توزیع تقابلی دارند.
وقتی دو صدا نتوانند در یک مکان مشابه در کلمات قرار بگیرند دارای توزیع مکمل (complementary) هستند. مثلا همخوان های [r] و [l] در زبان کره ای، در این زبان [l] یک همخوان انتهایی است و هرگز در ابتدای کلمات نمی آید و [r] یک همخوان ابتدایی است. همچنین در مورد /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده در انگلیسی، شکل دمیده لزوما در ابتدای کلمه و همراه یا تکیه می آید در حالی که فرم غیر دمیده در خوشه های همخوانی که با /s/ شروع می شوند دیده می شود. هر دوی این مثال ها یک جفت allophone را در دو زبان نشان می داد که شکل نوشتاری مشابه و تلفظ متفاوت دارند. در انگلیسی /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده با حرف p نشان داده می شوند و در زبان کره ای همخوان های [r] و [l] با علامت ʨ و تفاوتی در شکل نوشتاری آنها وجود ندارد.
فهرست واجی یک زبان تاثیر عمیقی بر درک گویندگان آن زبان از اصوات گفتاری دارد. صداهایی که از نظر واجی از هم متمایز هستند (اصوات دارای توزیع تقابلی) به خوبی متمایز از هم درک می شوند در حالی که شکل های allophone از همان واج را به سختی می توان از هم تمایز داد. این مورد حتی در شرایطی که تفاوت بین دو صدا از نظر تولیدی یا اکوستیک کاملا واضح است (مثلا [r] و [l] ). شکل 2.2 مطالبی که در مورد زبان های انگلیسی و کره ای ذکر شد را به طور خلاصه نشان می دهد. برای گویندگان زبان انگلیسی تفاوت بین /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده مورد توجه قرار نمی گیرد در حالی که این دو واج در زبان کره ای تمایز معنایی بزرگی ایجاد می کنند.
منبع :
تفاوت هایی بین اصوات گفتاری (آواها) وجود دارد که واجی نیست. به عنوان مثال، در اینجا را کلیک کنید زبان انگلیسی واج /p/ در کلمه pin با یک پاف کوچک هوا تولید می شود در حالی که در واج /p/ در کلمه spin چنین چیزی وجود ندارد. به این پاف هوا اصطلاحا دمیدگی (aspiration) گفته می شود و نمایش فونتیک آن به این شکل خواهد بود: [pʰ] در کلمه [pʰɪn]. توجه داشته باشید که [pʰ] و [p] در انگلیسی توزیع تقابلی ندارند زیرا برای تمایز لغتی از لغت دیگر استفاده نمی شوند. در زبان هایی مثل کره ای و تایوانی از دمیدگی برای افتراق بین کلمات استفاده می شود. در این زبان ها /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده واج های جداگانه ای هستند و توزیع تقابلی دارند.
وقتی دو صدا نتوانند در یک مکان مشابه در کلمات قرار بگیرند دارای توزیع مکمل (complementary) هستند. مثلا همخوان های [r] و [l] در زبان کره ای، در این زبان [l] یک همخوان انتهایی است و هرگز در ابتدای کلمات نمی آید و [r] یک همخوان ابتدایی است. همچنین در مورد /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده در انگلیسی، شکل دمیده لزوما در ابتدای کلمه و همراه یا تکیه می آید در حالی که فرم غیر دمیده در خوشه های همخوانی که با /s/ شروع می شوند دیده می شود. هر دوی این مثال ها یک جفت allophone را در دو زبان نشان می داد که شکل نوشتاری مشابه و تلفظ متفاوت دارند. در انگلیسی /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده با حرف p نشان داده می شوند و در زبان کره ای همخوان های [r] و [l] با علامت ʨ و تفاوتی در شکل نوشتاری آنها وجود ندارد.
فهرست واجی یک زبان تاثیر عمیقی بر درک گویندگان آن زبان از اصوات گفتاری دارد. صداهایی که از نظر واجی از هم متمایز هستند (اصوات دارای توزیع تقابلی) به خوبی متمایز از هم درک می شوند در حالی که شکل های allophone از همان واج را به سختی می توان از هم تمایز داد. این مورد حتی در شرایطی که تفاوت بین دو صدا از نظر تولیدی یا اکوستیک کاملا واضح است (مثلا [r] و [l] ). شکل 2.2 مطالبی که در مورد زبان های انگلیسی و کره ای ذکر شد را به طور خلاصه نشان می دهد. برای گویندگان زبان انگلیسی تفاوت بین /pʰ/ دمیده و /p/ غیر دمیده مورد توجه قرار نمی گیرد در حالی که این دو واج در زبان کره ای تمایز معنایی بزرگی ایجاد می کنند.
منبع :
ارزیابی شنوایی و فروش سمعک فوناک